Refresh loader

Sana ve Vita

Sana ve Vita

Sana ve Vita“Sana” (Latince Sağlık) ve “Vita” (Latince Hayat) imalati başlıyor. Kamyon kasalarından, 1960’larda Anadolu’da bedava “yağlı ekmek”  kampanyası ile tanıtım kampanyası yapılıyor. Muzaffer Sarısözen tarafından derlenen “Zeytinyağı yiyemem aman, basma da fistan giyemem aman…” Bursa türküsünün, biraz komplo teorisi gibi ama, Unilever tarafından yazdırıldığı ve yaygınlaştırıldığı iddia edildi. Tariş pazardaki gelişmeyi farkedip 1964 yılında piyasaya Tama ve Tarin markasıyla iki yeni yemeklik ve kahvaltılık margarin sürdü.

1970’li yılların ortasında Türkiye’de “Tüp Kuyruğu” nun yanısıra “Margarin Kuyruğu” da yaşandı. O yıllarda Unilever Grubu zam alamayınca Sana ve Vita üretimini durdurdu ve sorun 1979 yılına kadar devam etti. Tariş o yıllarda iki milyon ton margarin ithal etti.

Ve Unilever Türkiye’de piyasanın önemli bir kısmını ele geçiriyor. Öyle ki, Sana yağı 1989’da dünyada tek marka olarak 129 bin ton olarak rekor kırıyor. O yıllardaki zeytinyağı üretiminin iki misli kadar…Türkiye’nin margarin üretimi 2015’te 786.483 tona çıkmış. 634.395 ton iç tüketime karşılık 152.058 ton ihracat gerçekleştirilmiş. Aynı yıl, toplam tereyağı üretimimizin 60-65 bin ton civarında olduğunu söyleyebiliriz.

Unilever sonra Ayçiçeği yağı ve Mısır yağı piyasasına giriyor. Afrika ve Asya’da dünyanın en büyük Palm yağı plantajları ve tesislerine sahip. Yağmur Ormanları’nı mahvettiği için “Marka Firmalar Karakitabı”na girmiş durumda. Ayrıca, Avrupa Birliği Komisyonu 2011 yılında tüketiciler ve rakipler aleyhine Kartel oluşturmaktan Procter & Gamble ve Henkel firmaları ile birlikte 315,2 milyon EURO cezaya çarptırılmıştır.

Unilever Grubu sahibi olduğu İtalya’nın en güçlü zeytinyağı firmalarından Bertolli’yi, İspanyol sıvı ve katı yağlar grubu Grupo SOS e satıyor. Bu grubun son iki şefine de dolandırıcılık, karapara aklama ve 240 Milyon Euro tutarında bir yolsuzluk suçundan dava açılıyor. Ayrıca Grupo SOS’in İtalya’daki bir kaç şubesindeki depolarda sahte belgelenmiş 450.000 Litre Zeytinyağı ele geçiriliyor. Ve bunlar olurken Grupo SOS adını 2011’de değiştirip “DeOleo” yapıyor. Günümüzde bu ispanyol tekeli dünyadaki hemen hemen bütün önemli zeytinyağı ve diğer sıvı yağ firmalarını bünyesinde barındırıyor. Ve “DeOleo”, dünya sıvı yağlar pazarının büyük bir kısmını kontrol ediyor.

Unilever Grubuna ait Becel margarinlerinin, kolesterol değerlerini %20 oranında düşürdüğü yönünde yaptığı reklam kampanyalarını, Almanya Federal Tüketiciler Birliği’nin başvurusu dikkate alınarak 2015 yılında mahkemece yasaklanmıştır. Sonuç itibariyle Unilever’in sicili pek iyi değildir.

Komili 1995 yılında Unilever’e satıldı. Komili yaklaşık 150 yıllık en eski ve en büyük zeytinyağı ve sabun firmasıdır. Daha önce Kırlangıç ve Sezai Ömer Madra zeytinyağlarını satın alan Anadolu Endüstri Holding (AEH)’in ANA Gıda firması Komili’yi de Unilever’den 2008 yılında satın aldı. Böylece Türkiye’nin en büyük zeytinyağı üreten firmaları ANA Gıda’nın elinde toplandı.

Türkiye’de zeytinyağı piyasasındaki en önemli satış 2016’de gerçekleşti. 1881’de kurulmuş tarım ve gıda maddeleri tekeli Bunge, 2000’lerin başında Türkiye piyasasına girdi. Hollanda kökenli ve ABD merkezli uluslararası şirket, ANA Gıda’nın hisselerini alarak Komili, Kırlangıç ve Sezai Ömer Madra zeytinyağlarının, mısırözü ve ayçiçeği yağlarının sahibi oldu. Böylece, daha önce kendi bünyesinde yer alan Salat gibi markalarla birlikte, Türkiye piyasasının yaklaşık %50’sini elinde bulunduruyor.